زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
 

تعارض مجاز و اضمار





تعارض مجاز و اضمار، تنافی میان دو احتمال مجاز و اضمار در یک کلام را می‌گویند.


۱ - تعریف



تعارض مجاز و اضمار، عبارت است از آن که در کلامی هم اضمار و هم مجاز احتمال داده می‌شود.

۲ - مثال



مانند سخن خداوند : «واسئل القریة» که احتمال دارد کلمه «اهل» در تقدیر باشد؛ یعنی «واسئل اهل القریة» و احتمال دارد که «قریه» به صورت مجازی به جای «اهل قریه»؛ استعمال شده باشد.
در این که هنگام تعارض اضمار و مجاز کدام یک بر دیگری ترجیح دارد، میان اصولی‌ها سه نظر وجود دارد:
۱. « فخر رازی »؛ « قاضی زکریا »؛ « بیضاوی »؛ « صفی هندی » و برخی از عالمان شیعه ، به عدم ترجیح هر یک از مجاز و اضمار بر دیگری معتقدند؛
۲. بعضی دیگر از عالمان شیعه اضمار را بر مجاز مقدم می‌دارند؛
۳. بیشتر اصولی‌ها مجاز را بر اضمار ترجیح می‌دهند.
[۳] التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، ج۲، ص (۱۱۰-۱۰۹).


۳ - پانویس


 
۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۸۲.    
۲. مفاتیح الاصول، مجاهد، محمد بن علی، ص۹۳.    
۳. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، ج۲، ص (۱۱۰-۱۰۹).
۴. مبادی الوصول الی علم الاصول، علامه حلی، حسن بن یوسف، ص۷۶.    


۴ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۳۷، برگرفته از مقاله «تعارض مجاز و اضمار».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.